Ο συνδικαλισμός στο απόσπασμα...

Αν και δεν είμαι οπαδός ΟΥΤΕ της Ελευθεροτυπίας ΟΥΤΕ του Ιού της ίδιας εφημερίδας είμαι αναγκασμένος να το δημοσιεύσω γιατί το θεωρώ υψίστης σημασίας για την ΚΟΙΝΩΝΙΑ που ζούμε...

----------------------------------------------------------------------
Από "Ελευθεροτυπία - Ιός" (4/7/2009)

Μια δίκη που ξεκίνησε το Μάρτιο και τελείωσε τον Ιούνιο στο τριμελές Εφετείο της Αθήνας δεν έφτασε ούτε στα ψιλά της ενημέρωσης. Και όμως η δίκη αυτή σημαδεύει τις μεταβολές που έχουν επέλθει ήδη στα δικαιώματα των εργαζομένων και αποτελεί σημείο καμπής στην αμφισβήτηση κεκτημένων δικαιωμάτων του συνδικαλιστικού κινήματος.

Μαθητές σε πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο Μαθητές σε πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο Σ' αυτή τη δίκη τέθηκε σε αμφισβήτηση το πρωτογενές δικαίωμα των εργαζομένων να οργανώνονται σε παρατάξεις και να υπερασπίζονται με κινητοποιήσεις και διανομή προκηρύξεων τους απολυόμενους συναδέλφους τους.

Δεν είναι βέβαια πρώτη φορά που συνδικαλιστές βρίσκονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Ομως συνήθως, όσο αυθαίρετη και αβάσιμη κι αν είναι η δίωξή τους, αυτή στηρίζεται σε κάποιες ενέργειες, τις οποίες η εκάστοτε εργοδοσία επιχειρεί να κηρύξει παράνομες (απεργίες, καταλήψεις κ.λπ.).

Στην περίπτωση που εξετάζουμε διώκεται ο ίδιος ο συνδικαλιστικός λόγος, το φρόνημα και η έκφραση έμπρακτης αλληλεγγύης μεταξύ των εργαζομένων. Διώκεται μία προκήρυξη.

Κατηγορούμενος ήταν ο κ. Δημήτρης Πουλόπουλος, συνδικαλιστής του Συλλόγου Υπαλλήλων Βιβλίου Χάρτου Αττικής. Ο κ. Πουλόπουλος είχε πρωτόδικα καταδικαστεί για συκοφαντική δυσφήμηση ενός φροντιστηρίου Ξένων Γλωσσών. Το τεκμήριο του «εγκλήματός» του ήταν μια προκήρυξη της συνδικαλιστικής ομάδας «Αυτόνομη Εργατική Πρωτοβουλία», την οποία μοίραζε ο κατηγορούμενος έξω από το φροντιστήριο για να καταγγείλει ως αυθαίρετη μια απόλυση καθηγητή.

Ξεκινάμε από τα καλά νέα. Το τριμελές Εφετείο απάλλαξε ομόφωνα τον κατηγορούμενο, κρίνοντας ότι από δικαιολογημένο ενδιαφέρον προέβη στην πράξη αυτή. Δεν γνωρίζουμε το ακριβές περιεχόμενο της απόφασης που δεν έχει ακόμα καθαρογραφεί, αλλά υποθέτουμε ότι θα ανταποκρίνεται στην πολυήμερη ακροαματική διαδικασία που ανέδειξε ως βασικό επίδικο αντικείμενο τα όρια της συνδικαλιστικής αλληλεγγύης.

Ομως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή η απαλλακτική απόφαση ανέτρεψε την αρχική πρωτόδικη απόφαση που έκρινε ένοχο τον συνδικαλιστή και τον καταδίκασε σε δέκα μήνες φυλάκιση, παρά το γεγονός ότι η ΓΣΕΕ, το ΕΚΑ, η ΟΛΜΕ, η ΔΟΕ και δεκάδες σωματεία είχαν εκδώσει ψηφίσματα συμπαράστασης, εκδηλώνοντας μ' αυτό τον τρόπο τη συμφωνία τους με τη δράση του και το περιεχόμενο της επίδικης προκήρυξης.




Για να κρίνει καθένας παραθέτουμε το απόσπασμα της πρωτόδικης καταδικαστικής απόφασης για να φανεί τι ήταν αυτό που θεώρησε το δικαστήριο συκοφαντικό και δυσφημιστικό: ...«κηρύσσει αυτόν ένοχον του ότι στην Αθήνα την 19/12/2006 ισχυρίσθηκε διά του Τύπου για κάποιον άλλον γεγονότα ψευδή εν γνώσει του, τα οποία μπορούσαν να βλάψουν την τιμή και την υπόληψή του και συγκεκριμένα αφού αναπαρήγαγε σε πολλά αντίγραφα έντυπο κείμενο δύο σελίδων με υπέρτιτλο "Οχι στην αυθαίρετη απόλυση καθηγητή στο Κέντρο Ξένων Γλωσσών [...]", στο τέλος του οποίου υπήρχε ο τίτλος "Αυτόνομη Εργατική Πρωτοβουλία", στη συνέχεια διένειμε άγνωστο αριθμό αντιγράφων αυτού σε περισσότερα του ενός πρόσωπα, με το περιεχόμενο δε του κειμένου ισχυρίσθηκε για [τους ιδιοκτήτες του φροντιστηρίου] τα παρακάτω γεγονότα: "Το παραπάνω χρονικό των γεγονότων στο συγκεκριμένο κέντρο ξένων γλωσσών αφήνει να διαφανούν -έστω και αποσπασματικά- οι άθλιες συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στα κέντρα ξένων γλωσσών, το κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας που αντιμετωπίζουν, η ανεξέλεγκτη εργοδοτική ασυδοσία και αυθαιρεσία στο πιο βάναυσο και αποκρουστικό της πρόσωπο. Οι εργοδότες δεν διστάζουν να απολύουν παράνομα, αδικαιολόγητα και αυθαίρετα τον εργαζόμενο, αν αυτός ενεργήσει με τρόπο αντίθετο στους άγραφους νόμους των φροντιστηρίων που βέβαια αυτοί οι ίδιοι θέσπισαν και τους οποίους ο εργαζόμενος ούτε καν ξέρει"...».

Αυτή η πρωτόδικη καταδικαστική απόφαση, που πάρθηκε παρά την απαλλακτική πρόταση του εισαγγελέα της έδρας, συνοδεύτηκε από μια ευθεία αμφισβήτηση της συνδικαλιστικής δράσης. Μεταξύ άλλων ζητήθηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών βεβαίωση για το αν η παράταξη «Αυτόνομη Εργατική Πρωτοβουλία» είναι σωματείο αναγνωρισμένο (βλ. φωτογραφία εγγράφου). Βέβαια είναι γνωστό ότι η συντριπτική πλειοψηφία των συνδικαλιστικών παρατάξεων δεν έχουν σωματειακή υπόσταση. Αλλά η κίνηση αυτή στόχευε στην υπονόμευση του κύρους της συγκεκριμένης παράταξης και εμμέσως αμφισβητούσε τη νομιμότητά της. Η Κερκόπορτα που ανοίγει με παρόμοιες πρακτικές για το συνδικαλιστικό κίνημα είναι διάπλατη.

Η διαδικασία στο Εφετείο είναι αλήθεια ότι αποκατέστησε την πληγωμένη τιμή του συνδικαλισμού. Την αποκατάσταση αυτή πιστώνεται κυρίως η πρόεδρος του δικαστηρίου Διονυσία Μπιτζούνη, η οποία έχει προσωπική εμπειρία από συνδικαλιστικά ζητήματα, εφόσον ήταν εκείνη που συνέταξε το πρώτο καταστατικό της Ενωσης Δικαστών το 1980. Σε πολλά σημεία της πολυήμερης δίκης η κυρία Μπιτζούνη εξέφρασε την πεποίθησή της ότι ο συνδικαλισμός πρέπει να είναι ελεύθερος. «Το σωματείο δεν έχει δικαίωμα να υπερασπίζεται τους εργαζομένους;», ρωτούσε τους ιδιοκτήτες και αντιδρούσε όταν εκείνοι αναρωτιούνταν «με ποια έννοια;». «Το πώς θα υπερασπίσει το σωματείο τον εργαζόμενο είναι δικό του θέμα», ήταν η αυστηρή της παρατήρηση.

Οι ιδιοκτήτες επιχείρησαν να μειώσουν τις συνδικαλιστικές παρατάξεις, αναφέροντας ότι όσοι διαμαρτυρήθηκαν για την απόλυση του καθηγητή «είχαν διάφορους τίτλους». Αλλά «οι τίτλοι έχουν καταργηθεί στη χώρα μας», αντέτεινε η πρόεδρος και συνέχισε να ρωτά: «Δηλαδή σας έλεγαν ότι είναι βαρόνοι ή κόμητες;». Οι ιδιοκτήτες επέμεναν: «Δεν μας έλεγαν το όνομά τους, αλλά ότι εκπροσωπούν κάποιο σωματείο ή παράταξη». «Ε, βέβαια», ήταν η απάντηση της προέδρου, «εκείνη τη στιγμή αυτός που σας μιλούσε δεν ήταν ο Γιάννης, εκπροσωπούσε 80 "Γιάννηδες". Αυτό σημαίνει συνδικαλισμός».

Σε άλλο σημείο η πρόεδρος ρώτησε έναν απ' τους ιδιοκτήτες «αν έχει το δικαίωμα κάθε Ελληνας πολίτης να λέει την άποψή του», για να λάβει την αποκαλυπτική απάντηση «ανάλογα με την άποψή του». Οταν ρωτήθηκε ο ίδιος ιδιοκτήτης αν συμμετείχε ποτέ σε διαδήλωση, απάντησε «δεν έχει τύχει», για να διορθώσει στη συνέχεια, μετά το αυθόρμητο γέλιο του ακροατηρίου: «Δεν έτυχε σε διαδήλωση του ΚΚΕ»...

Είναι σαφές ότι πραγματικό χάος χώριζε την πλευρά των εργοδοτών από εκείνη των συνδικαλιστών. Οπως ανέλυσε ο συνήγορος του κατηγορούμενου Παλαιολόγος Παλαιολόγος, στο χώρο των φροντιστηρίων αναδεικνύονται και δοκιμάζονται οι νέες μορφές «ευέλικτης» και κακοπληρωμένης εργασίας, ενώ οι εργαζόμενοι παραμένουν σε καθεστώς απόλυτης ανασφάλειας. Η αμοιβή του απολυμένου καθηγητή κυμαινόταν σε 200-300 ευρώ το μήνα.

Από την άλλη πλευρά, η εισαγγελέας του Εφετείου ζήτησε τη μετατροπή της κατηγορίας σε απλή δυσφήμηση και πρότεινε την ενοχή του κατηγορουμένου. Θεώρησε την απόλυση «μεμονωμένο περιστατικό» και υποστήριξε ότι «δεν έχουμε αυθαίρετη απόλυση» «ούτε έχουμε άθλιες συνθήκες εργασίας», «συνεπώς τα πάντα αποδείχθηκε ότι ήσαν αναληθή», «οι συνδικαλιστές ούτε καν συζήτησαν με την πλευρά των εργοδοτών», ενώ «η διανομή των προκηρύξεων έγινε προκλητικά έξω από το φροντιστήριο». Από το χρόνο που επελέγη να γίνει η διανομή (19 Δεκεμβρίου, όπου πολλοί γονείς επισκέπτονται το φροντιστήριο για να λάβουν τους ελέγχους) η εισαγγελέας συμπέρανε ότι «σκοπός του κατηγορουμένου ήταν πρωτίστως να επέλθει η βλάβη της τιμής και της υπόληψης των ιδιοκτητών». Αλλά η καταγγελία της σύμβασης κοινοποιήθηκε στον απολυόμενο καθηγητή μόλις στις 14 Δεκεμβρίου. Μ' άλλα λόγια, εκείνος που επέβαλε το χρόνο διαμαρτυρίας δεν ήταν άλλος από τους ιδιοκτήτες του φροντιστηρίου...

Η αθώωση του Δημήτρη Πουλόπουλου δεν επιτρέπει στους συνδικαλιστές κανένα εφησυχασμό. Κατ' αρχήν η υπόθεση δεν σταματά εδώ. Η αρχική μήνυση στρεφόταν κατά της Σύλβιας Καπερνάρου (προέδρου του Πανελλήνιου Συλλόγου Καθηγητών Ξένων Γλωσσών Φροντιστηρίων «Ο Βύρωνας»), του Γιάννη Πρωτούλη (μέλους, τότε, της Διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Αθήνας και ήδη βουλευτή του ΚΚΕ και γραμματέα του Κ.Σ. της ΚΝΕ) και του Αντώνη Καλόβουλου (εκπροσώπου του ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών), οι οποίοι μετείχαν στην αντιπροσωπεία των συνδικαλιστών που επισκέφτηκαν το φροντιστήριο και διαμαρτυρήθηκαν για την απόλυση. Οταν η συνήγορος του κατηγορούμενου Δάφνη Βαγιανού ρώτησε για την τύχη αυτών των μηνύσεων, οι ιδιοκτήτες τα μάσησαν: «Περιμένουμε να δούμε αν θα καλυφτούμε»...

Αλλά το σοβαρότερο είναι ότι η δίκη αυτή απέδειξε ότι επιχειρείται με άμεσο τρόπο η ποινικοποίηση του συνδικαλιστικού λόγου. Η πρώτη προσπάθεια τελικά απέτυχε, αλλά η κακή αρχή έγινε.