όταν είσαι εκπαιδευμένος και οργανωμένος τι κάνεις...

Μαθήματα πυρόσβεσης από Γάλλους δασοκομάντος
«E» 1/9

Της Ιωάννας Ηλιάδη
-------------------------------------------------



-------------------------------------------------

--------------------------------------------------

Από τα μακρινά γαλλικά δάση βρέθηκαν στoν Πάρνωνα και στην Εύβοια να δίνουν νικηφόρα μάχη με το πύρινο θεριό και να το νικάνε. Οι Γάλλοι «δασοκομάντος» Shapeurs Pompiers εντυπωσίασαν τους πάντες με την εκπαίδευση, την οργάνωση και τελικά την αποτελεσματικότητά τους.

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για δυο διαφορετικές ομάδες, μια ομάδα πολιτικής προστασίας και μια στρατιωτική ομάδα αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, οι οποίες ενώθηκαν μαζί στο πεδίο της «μάχης» κατά της πύρινης λαίλαπας. Η στρατιωτική ομάδα έχει έδρα την πόλη Brignoles στην περιοχή της Τουλόν στη Νότια Γαλλία, ενώ η πολιτική ομάδα προέρχεται από τη Βορειοανατολική Γαλλία από την περιοχή της Λορένης.

Στη χώρα μας δεν ήρθαν πλήρως εξοπλισμένοι, καθώς συνήθως έχουν στη διάθεσή τους ελικόπτερα και μεγάλη γκάμα απαραίτητων οχημάτων και εργαλείων. Και όμως τελικά ήταν καλύτερα εξοπλισμένοι από κάθε άλλη ομάδα, αφού όσοι τους είδαν σε δράση εντυπωσιάστηκαν από τη μεθοδικότητά τους και τον τρόπο που νίκησαν το πύρινο τέρας, εμποδίζοντάς το να εξαπλωθεί στον Πάρνωνα και την Εύβοια, στα σημεία που έδρασαν.

«Η φωτιά έχει ανάγκη από υλικά για να εξαπλωθεί. Βρίσκει ξερά χόρτα, δέντρα και με μεγάλη ταχύτητα κινείται μέσα στα δάση. Αν της κόψεις αυτά τα υλικά, απλά την εμποδίζεις να εξαπλωθεί»,

εξηγεί στο «Εθνος της Κυριακής» ο ADC Davanzo, αξιωματικός της στρατιωτικής ομάδας αντιμετώπισης καταστροφών.

Ετσι βάζουν μπροστά τα αλυσοπρίονα και κόβουν ολόκληρα δέντρα, δημιουργώντας ασφαλείς ζώνες από τις οποίες δεν μπορεί να περάσει η φωτιά. Και αφού την εγκλωβίσουν σε μια περιοχή, μετά η κατάσβεσή της είναι εύκολη υπόθεση.

«Σε εμάς προέχει η ασφάλεια του προσωπικού και μετά η μάχη με τη φωτιά. Οταν φθάσουμε σε μια περιοχή, ερευνούμε τις συνθήκες που επικρατούν ώστε να καταστρώσουμε το σχέδιο δράσης μας.

Κατ αρχήν ελέγχουμε την κατεύθυνση των ανέμων, τη θερμοκρασία, την ταχύτητα μετάδοσης της φωτιάς και σχεδιάζουμε διεξόδους διαφυγής ώστε να μην εγκλωβιστεί το προσωπικό μας μέσα», εξηγεί ο Marc Friedrich, αξιωματικός της ομάδας πολιτικής προστασίας, ο οποίος έχει 25 χρόνια εμπειρία στη δασοπυρόσβεση. Η ομάδα του αποτελείται τόσο από μόνιμα στελέχη όσο και από εθελοντές. Ενας από αυτούς, ο Michel Lefevre, ασχολείται επαγγελματικά με οικοδομικά υλικά. Και όμως ευαισθητοποιημένος σε θέματα περιβάλλοντος και πιστεύοντας στον εθελοντισμό, βρέθηκε στη χώρα μας να σβήνει φωτιές στην Εύβοια, την ώρα που τα καφενεία στα γειτονικά χωριά ήταν γεμάτα από κόσμο που απολάμβανε το καφεδάκι του κοιτώντας στην τηλεόραση τις προσπάθειες των «αρμοδίων» να σβήσουν τις πυρκαγιές.

Η ανάγκη δημιουργίας τέτοιων ομάδων εντυπωσιακά οργανωμένων προέκυψε στη Γαλλία πριν από 25 χρόνια έπειτα από καταστροφικές πυρκαγιές.

Φαίνεται ότι αυτοί αρκετά νωρίς μαθαίνουν από τα λάθη τους και προλαμβάνουν τα επόμενα.

Τόσο οι στρατιωτικοί όσο και η ομάδα πολιτικής προστασίας έχουν διεθνείς εμπειρίες συνδρομής σε σεισμούς (Τουρκία το 1999, Ινδία το 2000 και Ινδονησία όταν χτυπήθηκε από το τσουνάμι) και δεν πρόκειται αμιγώς για ομάδες που ασχολούνται αποκλειστικά με τα δάση.

Στο στρατόπεδό τους, που έστησαν λίγο μακρύτερα από τη Σέτα Ευβοίας μέσα σε ένα χωράφι διαπιστώνουμε με τα ίδια μας τα μάτια ότι ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι η συνεννόηση, καθώς η πλειοψηφία των ανδρών της ΕΜΑΚ, των αστυνόμων και των πυροσβεστών, παρά τις καλές τους προθέσεις, δεν έχουν τη δυνατότητα συνεννόησης σε ξένες γλώσσες. Η συνεννόηση γίνεται με τη... νοηματική. Ρωτάμε για το επίπεδο συνεννόησης τον κ. Friedrich, ο οποίος μη θέλοντας να δημιουργήσει προβλήματα, απαντά πως υπάρχουν στο μέτωπο της φωτιάς κάποιοι σύνδεσμοι που μιλούν Αγγλικά ή Γαλλικά και εάν παραστεί ανάγκη υπάρχει πάντα και η νοηματική ο οποία μπορεί να αποδώσει.

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ
Το Επαγγελματικό Πυροσβεστικό Σώμα (SPP) αριθμεί 37.800 πυροσβέστες.

Το Εθελοντικό Πυροσβεστικό Σώμα (SPV) αριθμεί 204.000 πυροσβέστες. Το 58% των εθελοντών είναι κάτω των 35 ετών.

10.758 ιατροί και νοσηλευτές ακολουθούν τις ομάδες δασοπυρόσβεσης στις αποστολές τους.

29.000 νέοι από 10 έως 18 ετών παρακολουθούν μαθήματα δασοπυρόσβεσης. Μεταξύ των ενεργών πυροσβεστών βρίσκονται και 24.657 γυναίκες.

Στο Παρίσι και στη Μασσαλία οι πυροσβεστικές υπηρεσίες στελεχώνονται από στρατιωτικό προσωπικό.

Το Πυροσβεστικό Σώμα του Παρισιού (BSPP) αριθμεί 7.412 πυροσβέστες. Ο προϋπολογισμός του για το έτος 2005 άγγιξε τα 323,7 εκατομμύρια ευρώ. Το Πυροσβεστικό Τάγμα Πεζοναυτών της Μασσαλίας (ΒΜΡΜ) αριθμεί περί τους 2.500 πυροσβέστες οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι σε 28 στρατώνες και έχουν στη διάθεσή τους 700 οχήματα και 2 πλοία. Ολοι αυτοί μαζί με το SAMU (το γαλλικό ΕΚΑΒ) αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της γαλλικής πολιτικής προστασίας.

Δήμοι, κοινότητες και νομαρχίες έχουν τα δικά τους πυροσβεστικά σώματα τα οποία εποπτεύονται ως προς το επίπεδό τους από το κράτος. Η εκπαίδευση των πυροσβεστών συνεχίζεται καθ όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας.

«Κατ αρχήν ελέγχουμε την κατεύθυνση των ανέμων, τη θερμοκρασία, την ταχύτητα μετάδοσης της φωτιάς και σχεδιάζουμε διεξόδους διαφυγής ώστε να μην εγκλωβιστεί το προσωπικό μας μέσα», εξηγεί ο Marc Friedrich, αξιωματικός της ομάδας πολιτικής προστασίας.

Ο ΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗΣ ΣΕ 10 ΧΩΡΕΣ

ΙΤΑΛΙΑ υπάρχουν 27.013 επαγγελματίες 4.000 εθελοντές και 3.425 βοηθητικοί πυροσβέστες (πρόκειται για άτομα που υπηρετούν τη θητεία τους στην πυροσβεστική).

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ οι πυροσβεστικές δυνάμεις αριθμούν 52 αεροπλάνα και ελικόπτερα, 1.886 οχήματα και 8.836 άνδρες (οι 5.056 είναι πυροσβέστες). Οι δυνάμεις κατανέμονται στις περιοχές ανάλογα με την επικινδυνότητα και τις ανάγκες της κάθε μίας.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ υπάρχουν 1.119.295 ενεργοί πυροσβέστες. 1.055.255 είναι εθελοντές, 27.603 επαγγελματίες, 261.445 μέλη της πυροσβεστικής νεολαίας και 31.255 στελέχη σωμάτων που λειτουργούν σε εργοστάσια και επιχειρήσεις.

ΕΛΒΕΤΙΑ 3.400 εθελοντές και 5.000 επαγγελματίες πυροσβέστες.

ΑΥΣΤΡΙΑ το 2006 υπήρχαν 5.160 πυροσβεστικοί σταθμοί, 247.909 ενεργοί πυροσβέστες, 25.157 μαθητευόμενοι, νέοι πυροσβέστες και 55.215 έφεδροι.

ΙΣΠΑΝΙΑ Η Στρατιωτική Ενωση Εκτάκτων Αναγκών (UME) διαιρείται σε 5 τάγματα και ο διοικητής της φέρει το βαθμό του υποστράτηγου. Στελεχώνεται από 4.320 άτομα.

ΒΕΛΓΙΟ 12.000 εθελοντές και 5.000 επαγγελματίες πυροσβέστες.

ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ 9.041 εθελοντές και 178 επαγγελματίες πυροσβέστες.

ΚΑΝΑΔΑΣ Το Κέντρο Δασικών Πυρκαγιών (CIFFC), σε ρόλο συντονιστή, κινητοποίησετο 2006 περί τους 1.800 καλά εκπαιδευμένους πυροσβέστες, 80 αεροσκάφη και 2 ελικόπτερα.

ΔΑΝΙΑ 3.400 εθελοντές και 1.700 επαγγελματίες πυροσβέστες.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Κάθε χωριό και πυροσβεστική

Στη Γερμανία υπάρχουν επίσης 25.513 σταθμοί πυρόσβεσης. Κάθε πόλη και χωριό φιλοξενεί τουλάχιστον μία πυροσβεστική υπηρεσία. Στη χώρα δρουν συνολικά 17.545 πυροσβεστικές υπηρεσίες νέων, 22.274 πυροσβεστικά σώματα εθελοντών, 800 ιδιωτικές εταιρείες πυρόσβεσης, 917 πυροσβεστικά σώματα επιχειρήσεων και εργοστασίων και 101 δημόσια, επαγγελματικά πυροσβεστικά σώματα. και στον Καναδά οι κοινότητες και οι επαρχίες έχουν τη δική τους πυροσβεστική υπηρεσία ενώ στη χώρα δραστηριοποιούνται και ιδιωτικές επιχειρήσεις πυρόσβεσης. Το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης έχει τις δικές του πυροσβεστικές δυνάμεις οι οποίες είναι εγκατεστημένες σε στρατιωτικές βάσεις.

Στην Ιταλία
Σε κτηματολόγιο μη... οικοδομήσιμων τα καμένα

Στην Ιταλία το σύστημα πρόληψης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών τελεί υπό τον έλεγχο της Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας. Το 2000 ψηφίστηκε στη χώρα νόμος που καθορίζει με πολύ αυστηρά κριτήρια ότι καμένες δασικές εκτάσεις δεν επιτρέπεται ούτε να οικοδομηθούν ούτε να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς κτηνοτροφίας και κυνηγιού. Σύμφωνα με αυτόν, τα καμένα πρέπει να καταγράφονται αυτόματα στο κτηματολόγιο των μη οικοδομήσιμων περιοχών, ώστε να μη γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης.

Ο νόμος λειτούργησε ανασταλτικά, αφαίρεσε από τους επίδοξους εμπρηστές κάθε κίνητρο δράσης και είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα εκεί όπου η τοπική αυτοδιοίκηση (δήμοι και νομαρχίες) φρόντισε για την εφαρμογή του χαρτογραφώντας και καταγράφοντας τα δάση. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα στο τέλος του 2006 ο επικεφαλής της πολιτικής προστασίας Guido Bertolaso, στη Βόρεια Ιταλία και πιο συγκεκριμένα σε περιοχές όπως η Λιγουρία και η Γένοβα, οι φωτιές μειώθηκαν κατά 89% τα τελευταία 6 χρόνια. Στον Νότο αντίθετα (Σικελία, Σαρδηνία, Καλαβρία) η κατάσταση επιδεινώνεται, καθώς μόλις το 6% των δημοτικών αρχών εφαρμόζουν πλήρως τον νόμο του 2000. Οι πυρκαγιές χαρακτηριστικά αυξήθηκαν εκεί κατά 300% σε σχέση με πέρυσι ενώ το 90% αυτών οφείλεται σε εμπρησμούς. Σκάνδαλο ξέσπασε νωρίτερα φέτος όταν λόγω περικοπών και καθυστερήσεων στην αποστολή κονδυλίων η πυροσβεστική δεν είχε χρήματα για να βάλει βενζίνη στα οχήματά της.

Πέντε υπουργοί
Η πρόληψη και η καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών στην Πορτογαλία είναι υπόθεση συνολικά πέντε υπουργείων. Νομοθετικό διάταγμα του 2006 θεσπίζει το «Εθνικό Σύστημα Δασοπροστασίας κατά των Πυρκαγιών». Αυτό έχει τρεις στόχους: οι δυνάμεις να επεμβαίνουν σε χρόνο μικρότερο από 20 λεπτά στον χώρο της πυρκαγιάς, οι πυρκαγιές σε εκτάσεις μεγαλύτερες των 10 στρεμμάτων να μειωθούν, οι πυρκαγιές σε εκτάσεις μεγαλύτερες των 100 στρεμμάτων να εξαλειφθούν πλήρως. Η περίοδος από την 1η Ιουλίου μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου θεωρείται υψηλού κινδύνου και κατά τη διάρκειά της ισχύει η επιχειρησιακή φάση «Charlie».

Στο πλαίσιο αυτής, στην πρόληψη και την καταπολέμηση των πυρκαγιών συμμετέχουν οι ακόλουθοι φορείς: Εθνική Αρχή Πολιτικής Προστασίας, Πυροσβεστικό Σώμα, Δημοκρατική Εθνοφρουρά, Αστυνομία Δημοσίας Ασφαλείας, Δικαστική Αστυνομία, Ενοπλες Δυνάμεις, Γενική Διεύθυνση Δασικών Πόρων, Εθνικό Ινστιτούτο Διατήρησης της Φύσης και της Βιοποικιλότητας, οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και πρωτοβουλίες πολιτών.

Το σύστημα σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία αποδίδει καρπούς. Από την αρχή του χρόνου μέχρι και τις 7 Αυγούστου στην Πορτογαλία κάηκαν περί τα 50.000 στρέμματα γης. Την ίδια περίοδο το 2006 είχαν καεί 200.000 και το 2004 1.051.600.

Γ. ΣΚΑΦΙΔΑΣ